İlçe Jandarma Komutanlığı Görev ve Sorumluluk Alanı
Jandarmanın genel olarak görev ve sorumluluk alanı, polis ve sahil güvenlik teşkilatının görev alanının dışı olup, bu alanlar il ve ilçe belediye sınırları dışında kalan ya da polis ve sahil güvenlik teşkilatı bulunmayan yerlerdir. Ancak, belediye sınırları içinde olmakla birlikte, hizmet gerekleri bakımından uygun görülen yerler, jandarmanın görev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir. Bakanlık kararıyla bir il veya ilçenin tamamı polis ya da jandarma görev ve sorumluluk alanı olarak belirlenebilir.
(1) Jandarmanın görevleri şunlardır:
a) Mülki görevler: Emniyet ve asayiş ile kamu düzenini sağlamak, korumak ve kollamak, kaçakçılığı men, takip ve tahkik etmek, suç işlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri almak ve uygulamak, ceza infaz kuramlarının dış korumalarını sağlamak, trafik hizmetlerini yürütmek, arama kurtarma görevlerini yapmak, hassas ve kritik öneme sahip tesislerin korunmasına ilişkin önlemleri ilgili kuruluşlarla işbirliği içinde sağlamak, bu fıkranın (b) ve (e) bentlerinde belirtilen görevler dışında kalan ve mevzuat hükümlerinin icrası ile bunlara dayalı emir ve kararlarla jandarmaya verilen görevleri yapmak.
b) Adli görevler: İşlenmiş suçlarla ilgili olarak kanunlarda belirtilen işlemleri yapmak ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmek.
c) Askeri görevler: Seferberlik ve savaş hallerinde Bakanlar Kurulunun uygun gördüğü bölümleriyle kuvvet komutanlıkları emrinde görev icra etmek ile Genelkurmay Başkanmm talebi üzerine Bakanın, illerde ise garnizon komutanının talebi ve valinin onayıyla verilen askeri görevleri icra etmek.
(2) Kanunlar ve diğer mevzuat hükümleri ile bunlara dayalı olarak yetkili makamlarca verilen emir ve kararlarda öngörülmeyen hiçbir görev jandarmadan istenemez.
Mülki Görevler
a) Halkın can, ırz ve malını korur.
b) Suç işlenmesini önlemek ve kamu düzenini sağlamak için gerekli önlemleri alır.
c) Asayişi, kamunun ve kişilerin güvenliğini ve konut dokunulmazlığını korur.
ç) Anayasada ve kanunlarda düzenlenen hak ve hürriyetlerin güvenli şekilde kullanılması için gerekli önlemleri alır.
d) Kamunun huzur ve sükununu bozan, kanunlara aykırı eylemlere engel olur.
e) Yardım isteyenlere, korunmaya muhtaç çocuklarla yardım gereken küçüklere, engelli, hasta, yaşlı kimselerle, düşkün ya da kimsesizlere ve yabancılara yardım eder.
f) Her türlü kaçakçılığa engel olur.
g) Ceza infaz kuramlarının dış korumalarını sağlayıcı önlemleri alır, tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakilleriyle muhafazalarını sağlar.
ğ) Emniyet ve asayişin sağlanması, suçların ortaya çıkarılması, işlenmiş suçlarda faillerin tespiti ve yakalanması maksadıyla istihbarat toplar, diğer istihbarat ve kolluk birimleri ile işbirliği yapar, bilgi paylaşır.
h) Suçların önlenmesi maksadıyla diğer kolluk birimleri, kamu kurumlan, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği yapar ve projeler yürütür.
ı) Trafik hizmetlerini yürütür, meydana gelen trafik kazalarıyla ilgili işlemleri yapar.
Mülki görevlerin yürütülüş esasları
Jandarma mülki görevlerini aşağıdaki esaslara uygun olarak yürütür.
a) Mülki görevlere ilişkin herhangi bir ihlal veya saldırı durumunda, bu gibi tutum ve davranışlara engel olmak, kanunen gerekliyse eylemcileri yakalamak ve haklarında gerekli işlemleri yapmak, karşılaşılacak direnişleri kırmak ve bastırmak.
b) Önleyici kolluk görevini, kendi görev bölgesinde devriye görevi yaparak aksatmadan yürütmek.
c) Herhangi bir suçun işlenip işlenmediğini araştırmak, Devlete, kamuya veya kişilere, mal ve eşyalara yönelik tehlike, sabotaj, kaza ve benzeri durumlarda gecikmeksizin yardım etmek, kanuni gereğini yerine getirmek.
ç) Gerekli istihbarat faaliyetlerini yürütmek, elde edilen bilgileri değerlendirmek, yetkili mercilere ulaştırmak ve diğer istihbarat ve güvenlik kuruluşlarıyla yakın işbirliği yapmak.
Halkın can, ırz ve malının korunmasına ilişkin görevler
(1) Halkın can, ırz ve malının korunması konusunda, genel ve koruyucu önlemler alınması esastır. Kişisel koruma ve kollama ancak, mevzuatta özel hüküm bulunması durumunda veya özel nitelik taşıyan durumlarda yetkili mülki amirin emriyle yerine getirilir.
(2) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ile diğer kanunların, mülkün himayesine ve mal güvenliğine ilişkin olarak konulmuş hükümleri gereğince, alınacak önlemler ve denetimler kendi görev ve sorumluluk alanında jandarma tarafından yürütülür.
Olağanüstü durum ve olaylara ilişkin görevler
(1) Jandarma; yangın, sel, deprem, toprak kayması, çığ ve benzeri olaylardan bilgi edindiğinde, kendi amirlerine ve ilgili kamu görevlilerine haber verir. Ayrıca gecikmeksizin olay yerine gider ve gerekli bütün önlemleri alır. Kurtarılan eşyanın yitip, yağmalanmaması için önlem alır. Yangının nedenlerini, diğer olayların yol açtığı zararları ve kurtarılan nesnelerin cins ve miktarını saptar. Olayla ilgili olarak düzenlenen tutanağın bir örneğini mülki amire, bir diğer örneğini de Cumhuriyet savcılığına verir.
(2) 15/5/1959 talihli ve 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun ile ilgili diğer mevzuat hükümlerinin öngördüğü görevler anılan Kanun ve mevzuat çerçevesinde yürütülür.
Bulaşıcı hastalıklar ve kuduz ile akıl hastalarının şevkine ilişkin görevler
(1) Jandarma; bulaşıcı insan ya da hayvan hastalıklarını öğrendiğinde 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu başta olmak üzere, konuya ilişkin mevzuat çerçevesinde, öncelikle ilgililere haber verir ve kendi bölgelerinde gereken diğer ödevleri yerine getirir.
(2) Jandarma kendi görev alanındaki kuduz hayvanları ya da bu hayvanlar tarafından ısırılmış kimseleri ilgili sağlık kuruluşlarına ivedilikle bildirmek, bu kuruluşlarca uygulanacak gözetim ve ayırma işlerinde, herhangi bir saldırı ihtimaline karşı usulüne uygun tarzda iletilen yardım istemlerini yerine getirmekle de yükümlüdür.
(3) Polis teşkilatı olmayan yerlerde şevkleri gerekli görülen akıl hastalarının başkalarına saldırma ihtimali varsa şevkten sorumlu olmamak ve yalnızca saldırıya engel olmak amacıyla sevk görevi jandarma tarafından yerine getirilir. Ancak 2803 sayılı Kanun çerçevesinde bir il veya ilçenin tamamında jandarmanın görevli olduğu durumlarda sevk görevi de jandarmaya aittir.
Konut dokunulmazlığına ilişkin görevler
(1) Konut dokunulmazlığını sağlamak amacıyla jandarma kendi görev ve sorumluluk alanı içinde;
a) Genel kollama ve koruma önlemleri alarak konutları korumakla,
b) Konut dokunulmazlığı ve konutta oturanların kişisel güvenliklerinin ihlal edileceği hakkında bilgi olduğu durumlarda, mevzuata uygun olarak mülki amirce verilen emir üzerine, o bölgedeki güvenlik önlemlerini artırmakla,
c) Özel hayatın ve aile hayatının gizliliğini korumakla, yükümlüdür.
(2) 5237 sayılı Kanun ile 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun konut dokunulmazlığının ihlali ve özel hayatın ve aile hayatının gizliliğinin ihlaline ilişkin hükümleri göz önünde tutulur.
Hak ve hürriyetlerin korunmasına ilişkin görevler
(1) Jandarma; kişilerin Anayasada ve kanunlarda düzenlenen hak ve hürriyetlerini korkusuz ve güvenlik içinde kullanmaları için gerekli önlemleri alır. Gerçek kişilerin, Devlet ve diğer kamu tüzel kişileri ile özel hukuk tüzel kişilerinin yetki ve haklarını kullanmalarına engel oluşturan hukuk dışı eylem ve davranışları, mevzuat çerçevesinde önler ve bastırır.
Ateşli silahlar, bıçaklar ve diğer aletler ile av tüfeklerine ilişkin görevler
Sorumluluk alanında olmak kaydıyla aşağıdaki işlemler jandarma tarafından yürütülür.
a) 21/3/1991 tarihli ve 91/1779 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik uyarınca valiler tarafından verilecek izin belgesine ilişkin işlemler.
b) 10/3/1982 tarihli ve 17629 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2521 Sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik uyarınca verilecek izin belgelerine ilişkin işlemler.
(2) Bu maddedeki görevler çerçevesinde, denetim kesintisiz sürdürülür.
Umuma açık istirahat ve eğlence yerlerine ilişkin görevler
(1) Kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması için açılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; sinema, kahvehane ve kıraathane; kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; internet salonları ve benzeri yerler umuma açık istirahat ve eğlence yeri sayılır. Düğün salonlarının dışındaki eğlenme maksadıyla toplanma yapılan ticari yerler de umuma açık istirahat ve eğlence yeri sayılır.
(2) Sabit veya seyyar olarak kullanılan kara, deniz, hava ve her çeşit taşıma araçlarında, birinci fıkrada belirtilen faaliyetlerin icrası durumunda, bu yerler de umuma açık istirahat ve eğlence yeri sayılır.
(3) Jandarma sorumluluk alanında, umuma açık istirahat ve eğlence yerlerinin ruhsatı jandarmanın görüşü alındıktan soma belediye ve mücavir alan sınırları içinde belediyeler; bu alanların dışında il özel idareleri tarafından verilir. Jandarma görüşünü genel güvenlik ve asayiş açısından yedi gün içinde verir. İzin alınmadan açılan umuma açık istirahat ve eğlence yerleri kapatılır. Bu yerler için düzenlenen işyeri açma ve çalışma ruhsatlarının bir örneği jandarmaya gönderilir. Bu yerler genel güvenlik ve asayiş yönünden jandarma tarafından denetlenir.
(4) Jandarma tarafından kat'i delil elde edilmesi halinde
a) Kumar oynanan umumi ve umuma açık yerler ile her çeşit özel ve resmi kurum ve kuruluşlara ait lokaller,
b) Mevzuata aykırı bir şekilde uyuşturucu madde imal edilen, satılan, kullanılan, bulundurulan yerler,
c) Mevzuata aykırı faaliyet gösteren genelevler, birleşme yerleri ve fuhuş yapılan evler ve yerler,
ç) Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, Anayasal düzenine, genel güvenliğe ve genel ahlaka zararı dokunacak oyun oynatılan, temsil verilen, film veya video bant gösterilen yerler ile internet üzerinden yapılan yayınlara izin verilen yerler,
d) Derneklere, sendikalara, loca ve kulüplere, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile benzeri kurum ve kuruluşlara ait ve yalnız üyelerinin yararlanması için açılan lokallerden, birden fazla denetim sonunda ve yazılı ihtara rağmen, mevzuata aykırı faaliyet göstererek umuma açık yer durumuna geldiği tespit edilenler,
e) Her türlü denize elverişli araçla günübirlik tur düzenleyen veya her türlü mal ve hizmet satanlardan, müşteriye faaliyetlerini duyururken veya müşteri kabul ederken çevreyi veya müşteriyi rahatsız edecek yöntemler kullananlar, gereği yapılmak üzere mülki amire bildirilir.
Internet toplu kullanım sağlayıcılarının denetimine ilişkin görevler
(1) 1/11/2007 tarihli ve 26687 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İnternet Toplu Kullanım Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinin açılması, izin alınmadan açıldığı tespit edilen işyerlerinin kapatılması, işyerlerinin uyması gereken kurallara uyulmasının sağlanması mülki amirin emriyle yapılır. Jandarma bu işyerlerini genel güvenlik ve asayiş yönünden denetler ve denetleme sonuçlarını gereği yapılmak üzere mülki amire bildirir.
Gürültünün yasaklanmasına ilişkin görevler
(1) Mesken içinde ve dışında saat yirmi dörtten sonra her ne suretle olursa olsun civar halkının rahat ve huzurunu bozacak surette gürültü yapanlar jandarma tarafından menolunur. Bu yasağı dinlemeyenler hakkında 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu ile 5237 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
(2) Düğün, nişan, konser, panayır, festival ve benzeri toplanmalarda kamu düzeninin korunmasına yönelik tedbirlerin alınmasına imkan sağlamak için ilgililer kırksekiz saat önce mülki amire bildirimde bulunmak zorundadır.
(3) 4/6/2010 tarihli ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümleri saklıdır.
Yardım gerekenlere ilişkin görevler
(1) Jandarmanın yardım gerekenlere ilişkin görevleri şunlardır.
a) Bir tehlike karşısında bulunan ve imdat isteyen herkese yardım etmek.
b) Yolda hastalanan, kazaya uğrayan ve ulaşmak istediği yere gitmeye gücü bulunmayan kimselere uygun bir ulaşım aracı sağlamak, bunları ilgili sağlık kuruluşuna göndermek ya da sağlık personeli bulmak, ailelerine haber vermek ve gerekli hallerde refakat etmek.
e) Ulaşım araçlarına yetişemeyenlere ya da bu araçların çeşitli nedenlerle hareket edememesi durumunda yolundan kalan, dolayısıyla gidecek yeri olmayan ya da kendisine uygun bir yer sağlamaktan yoksun olanlara uygun bir yer bulunmasını sağlamak.
ç) Oturduğu yeri bildirme gücü bulunmayan düşkün durumdaki kimselerin ya da çocukların kanuni temsilcilerini bulmak ve bunları kanuni temsilcilerine teslim etmek, kanuni temsilcileri olmayanları ise ilgili sosyal yardım kuruluşlarına ya da belediyelere teslim etmek.
d) Bir yer ya da yol sormak için başvuranlara gereken bilgiyi vermek.
(2) Yardıma muhtaçların, kimsesiz çocukların, düşkün durumda bulunanların kanuni temsilcileri bunları teslim almaktan kaçındıklarında, durum jandarma tarafından bir tutanakla saptanır ve kanuni işlem yapılır.
(3) Jandarma, 5237 sayılı Kanun ve 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan aile, çocuk, engelli ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere ihtiyacı olan diğer kişileri Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yetkililerine bildirmek ve bu kişilere ilişkin incelemelerde söz konusu Bakanlık yetkilileri ile işbirliği içinde bulunmakla görevlidir.
(4) Jandarma; 8/3/2012 tarihli ve 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun çerçevesinde, sorumluluk alanında, şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi altında bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla alınacak tedbirlere ilişkin görevleri yapar ve yetkileri kullanır. Jandarma, bu hususlara ilişkin gecikmeksizin mülki amir ve yetkili mercilere bildirimde bulunmakla görevlidir.
Özel kolluk ve özel güvenlik teşkilatlarının görev alanına giren konulara ilişkin görevler
(1) Özel kolluk, jandarmanın görevine giren bir olayla karşılaştığında, mevzuatta başka bir hüküm yoksa olaya elkoyar, jandarmaya haber verir, yitebilecek delilleri toplar, kaybolmasını önler, olay yerini korur ve olayla ilgili eylemcileri yakalar.
(2) Jandarmanın özel güvenlik hizmetleri yürüten kuruluşlarla ilişkileri ve bunlarla ilgili görev, yetki ve sorumlulukları 10/6/2004 tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna göre yürütülür.
(3) Özel kolluk veya özel güvenlik teşkilatı personelinin bulunmadığı durumlarda, jandarma, kendi görev ve sorumluluk alanı içinde olmak kaydıyla, bunlara ait yetkileri kullanır ve görevleri yürütür. Bu konuda kanunlara aykırı hareketlerin önlenmesi ve işlenmiş olan bir suçta 5271 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda öngörülen acele tedbirlerin alınması jandarmanın görevidir. Mevzuatta aykırı bir hüküm bulunmadıkça yapılan işlem ve soruşturmaları sonuçlandırmak üzere bütün bilgi ve belgeler özel kolluk veya özel güvenlik teşkilatına devredilir.
(4) Jandarma kendi görev ve sorumluluk alanında, mülki amirin emri veya onayıyla; Devlete, il özel idaresine, belediye ve köylere ait olan veya bunlara bağlı bulunan veya bunların gözetim ve denetimi altında iş gören daire ve müesseselerle diğer bütün gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletilen mali, ticari, sınai ve iktisadi müesseseler, işletmeler, ambarlar, depolar ve sair uzman, fen adamı, teknisyen, işçi gibi personel bulunduran yerleri gözetim ve denetimi altında bulundurur. Jandarma, bu yerlerde bulunan ve çalışanların kimlik ve nitelikleri hakkında mülki amirin onayıyla bu yerlerden bilgi isteyebilir. İstenilen bilgiler hemen verilir. Bu fıkranın uygulanması ile ilgili hususlar emniyet ve asayiş planlarında düzenlenir.
(5) 1/6/2005 tarihli ve 25832 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Adli Kolluk Yönetmeliği hükümleri saklıdır.
Diğer mülki görevler
(1) Jandarma, kanunların verdiği yetkiye dayanarak huzur ve güvenliğin, kişi dokunulmazlığının, kamu esenliğinin sağlanması ve suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla mülki amirlerin verdiği karar ve emirleri uygular.
Adli Görevler
(1) Adli görevler, işlenmiş suçlarla ilgili olarak ceza muhakemesine ilişkin mevzuatta belirtilen işlemleri yapmayı ve bunlara ilişkin adli hizmetleri yerine getirmeyi kapsar.
(2) Soruşturma işlemleri, Cumhuriyet savcısının emir ve talimatları doğrultusunda adli kolluğa yaptırılır. Adli kolluk görevlileri, Cumhuriyet savcısının adli görevlere ilişkin emirlerini yerine getirir. Adli kolluk, adli görevlerin halicindeki hizmetlerde, üstlerinin emrindedir.
(3) Jandarma, kanunlarla kendisine verilen diğer adli görevleri yerine getirir.
Adli görevlerin yürütülüş esasları
(1) Ceza muhakemesine ilişkin olarak suçların soruşturulması ve kovuşturulmasına ilişkin hususlar, 5271 sayılı Kanunda öngörülen usul ve esaslara göre yürütülür. Adli görevler bakımından ilgili mevzuat ve adli amirlerin talimatlarına göre hareket edilir.
Askeri görevler
(1) Jandarma birlikleri; seferberlik ve savaş hallerinde, Bakanlar Kurulu kararıyla belirlenecek bölümleriyle kuvvet komutanlıkları emrine girer, kalan bölümüyle noımal görevlerine devam eder. Jandarma, seferberlik ve savaş halinde, 4/11/1983 tarihli ve 2941 sayılı Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu ile verilen görevleri yapar.
(2) Jandarma birlikleri; Genelkurmay Başkanlığının talebi üzerine Bakanın, illerde ise garnizon komutanının talep etmesi halinde valinin onayıyla kendilerine verilen askeri görevleri de yapar. Bu görevlerin kapsamı, niteliği ve yerine getirilme esasları Genelkurmay Başkanlığı ve Bakanlıkça belirlenir.